Historia

Jak to się zaczęło

GEMEC-UNION a.s. zajmuje się rozmaitą działalnością produkcyjną oraz działaniami likwidacyjnymi byłej kopalni węgla kamiennego Jan Šverma Žacléř z pomocą unikalnej autorskiej metody. By zachować dla przyszłych pokoleń górnicze pamiątki karkonoskiego regionu założono w 2003 roku organizację pożytku publicznego Kopalnia Jan Šverma Žacléř. Pierwszym zadaniem tej o.p.s. było przywrócenie tradycji wrześniowych obchodów „Dnia Górników” na pamiątkę górniczego prawa z roku 1249 ustanowionego w czeskim mieście Jihlava, a kolejnym zadaniem było przywrócenie obchodów „Dnia Świętej Barbary”. Te uroczystości organizowane są od 2007 roku w sali Domu Kultury w mieście  Żaclerz (Žacléř). Od roku 2011, gdy rozpoczęła się współpraca z Miastem Kowary, uroczystości świętowane są wspólnie z naszymi przyjaciółmi z Kowar.

W roku 2012 w zabytkowych obiektach nadziemnych Kopalni  Jan Šverma Žacléř bylo otwarcie skansenu górnictwa.

W 2012 roku Kopalnia Jan Šverma Żaclerz o.p.s. i Gmina Kowary wspólnie realizowały mikroprojekt Euroregionu Glacensis pn. „Gospodarka odpadami - transfer doświadczeń i współpracy na rzecz rozwoju“, o numerze rejestracyjnym: CZ.3.22/3.3.02/12.03081. Następnie przygotowaliśmy wspólny plan i wniosek o dotację na realizację projektu pt. „Udostępnienie kopalni Bohumír oraz otwarcie skansenu górniczego Kowary - nowe produkty turystyczne na pograniczu czesko-polskim ", numer rejestracyjny: CZ.3.22 /2.2.00/ 12.03385.

 

Krótka historia górnictwa i prac poszukiwawczych

Obszar Dolní Vernéřovice w gminie Jivka został zbadany i zaczął być wykorzystywany pod kątem górniczym w XIX wieku. Przy odkrywkach jiweckich warstw odkryto występowanie radwanickich złóż w obszarze dzisiejszego SK Jívka oraz bardziej na zachód w kierunku Radwanic. W pokładach złóż węgla w vernéřovickich warstwach odkryto trzy rudne żyły  rudy miedzi, chalkozynu Cu2S, bornitu Cu5FeS4, pirytu FeS2, malachitu Cu2(OH)2CO3, azurytu Cu3(CO3)2(OH)2, kowelinu CuS. Prace górnicze zostały przerwane w latach 1866-68 podczas wojny prusko - austriackiej. Następnie kontynuowano odkrywanie rudnego złoża w sztolni Bohumír (Gottfried Stollen) i odwodnienie starszej sztolni Świętego Jana (Johaness Erst Stollen) i wypompowywanie wody do potoku Dřevíč we wschodniej części gminy Jívka.

Często przerywane wydobycie skończyło się przed końcem XIX wieku. W latach 1918 - 1920 wydobycie wznowiła firma Mautner. Zbudowano nową grawitacyjną stację uzdatniania wody, a na okolicznych pastwiskach założono oczyszczające zbiorniki. W tym czasie na złożu otworzono główną sztolnię Bohumír, oryginalny silnik parowy w kopalni zastąpiono elektrycznym, a sztolnie Jan i Teresa stały się sztolniami pomocniczymi. Przez niską rentowność kopalnię ponownie zamknięto w roku 1926. Odwierty badawcze, przeprowadzone przez niemiecką firmę Deutsche Tiefbohr AG. wykonane w latach 1939-1942 dały negatywne wyniki. Kopalnia i złoża miedzi były po wojnie znacjonalizowane, a od 1954 roku były w nich prowadzone prace poszukiwawcze i wydobywcze, pod szyldem Wschodnioczeskie Rudne Kopalnie Horní Vernéřovice. W 1958 roku zostały one przejęte przez Kopalnię Rudną Jesenik. W 1955 roku oddano do użytku nową oczyszczalnię miedzi, która z niewystarczającej ilości lokalnych surowców i trudnych do usunięcia minerałów pirytu w wydobywanej miedzi, przerabiała również  rudy wydobyte w złożach na Słowacji. Przerobiona ruda wożona była następnie do słowackiej huty w miejscowości Krompach. Był to czas gdy kopalnia osiągnęła swój największy rozkwit.

Od 1965 roku, prowadzono likwidację kopalni. W 1970 roku wykreślono z obszarów górniczych Horní Vernéřovice. Podczas likwidacji kopalni sprzęt w niej używany wywieziono, urządzenia zdemontowano, wyposażenie przeniesiono do nowo budowanych fabryk przedsiębiorstwa RD Jeseník. W IV. kwartale 1978 roku, w byłej sztolni Bohumír wyloty zostały zamurowane, a jej poziom 4. zalany. Główne prace w Kopalnia Bohumír były prowadzone do 2013 roku w miejscu starych wyrobisk, a od 2013 roku w sztolni Bohumír i podziemnej kopalni będących w zarządzie Kopalni Jan Šverma o.p.s. Žacléř. Kopalnia Jan Šverma o.p.s. rozpoczęła projekt Udostępnienie kopalni Bohumír w listopadzie 2013 r. przez przygotowanie i wykopanie szybu badawczego na powierzchnię, jako drugiej drogi ewakuacyjnej z kopalni i zapewnienie naturalnej wentylacji.

Wiosną 2014 roku rozpoczęła się rekonstrukcja sztolni Bohumír a następnie korytarzy w podziemiach na poziomie drugiego złoża. Przed rozpoczęciem rekonstrukcji Bohumíra, nie zrekonstruowana część sztolni oddzielona murem z oryginalnym drewnianym zabezpieczeniem była w fatalnym stanie. Mur został rozebrany, a następnie przywrócono i wyremontowano pierwotny stan zabezpieczeń.

Obecnie zabezpieczenie ścian obudowami wykonane jest w pełni w część sztolni Bohumír, na 1. poziomie korytarze w złożu, maszynownia przy szybie zjazdowym nr 1 i badawczy chodnik schodzący nr I.

významní partneři